Türkiye'de 16 yıldır uygulanan Genel Sağlık Sigortası (GSS) sistemi, son dönemde yapılan prim artışları ve borç tebligatlarıyla milyonlarca vatandaşın gündemine oturdu. Yabancı öğrencilerden sigortasız tarım işçilerine kadar geniş bir kesimi kapsayan sistemde, özellikle çalışmayan ve herhangi bir sosyal güvencesi olmayan vatandaşlar büyük bir borç yüküyle karşı karşıya kalabiliyor. 2012'den bu yana otomatik tescil uygulaması nedeniyle biriken prim borçları ve gecikme zamları, bazı vatandaşlar için ödenemez boyutlara ulaştı. SGK Uzmanı İsa Karakaş, son düzenlemeler ve artan primler karşısında vatandaşları uyanık olmaya çağırıyor.
Primlere Yüzde 100 Zam Şoku
Resmi Gazete'de yayımlanan kararla birlikte GSS primlerine yüzde 100 oranında zam yapıldı. Daha önce 780 TL olan aylık prim ödemesi, 1 Aralık itibarıyla 1560 TL'ye yükseldi. Ancak artışın bununla sınırlı kalmayacağı öngörülüyor. Ocak 2026'da asgari ücrete yapılacak zamla birlikte primlerin 2 bin TL'yi aşması bekleniyor. Bu durum, zaten borçlu olan veya ödeme güçlüğü çeken vatandaşlar için endişeyi artırıyor.
SGK Tebligatı Gelirse Ne Yapmalı?
İsa Karakaş, SGK'dan borç tebligatı alan vatandaşların panikle ödeme yapmak yerine öncelikle durumu detaylı incelemeleri gerektiğini vurguluyor. Tebligatta belirtilen dönemde sigortalı bir işte çalışıp çalışmadığınızı, işten çıkış tarihinden sonraki 100 günlük sağlık hizmeti hakkınızın devam edip etmediğini kontrol etmeniz büyük önem taşıyor. Ayrıca, İşkur'dan işsizlik ödeneği, kısa çalışma ödeneği aldıysanız veya o tarihlerde öğrenci statüsündeyseniz, size çıkarılan borç yersiz olabilir. Karakaş, "Binlerce kişi SGK’ya yazılı itiraz ederek haksız borçtan kurtuldu, siz de hakkınızı arayın" diyerek vatandaşları uyarıyor.
Gelir Testiyle Prim Yükünden Kurtulun
Prim ödeme gücü olmayan vatandaşlar için en etkili çözüm yolu Gelir Testi yaptırmak. İkamet edilen ilçedeki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı'na başvurarak yapılan bu test sonucunda, hanede kişi başına düşen gelir asgari ücretin üçte birinden az çıkarsa, GSS primleri devlet tarafından karşılanıyor. Böylece vatandaşlar, sağlık hizmetlerinden ücretsiz yararlanma hakkı kazanıyor. Üstelik gelir testi için herhangi bir süre kısıtlaması bulunmuyor; otomatik tescil edilmiş vatandaşlar diledikleri zaman başvuruda bulunabiliyor.
Borçlular İçin Yeni Yapılandırma Umudu
Biriken GSS borçlarının önemli bir kısmını gecikme zamları ve cezalar oluşturuyor. Uzmanlar, geçmişte olduğu gibi yakın gelecekte de yeni bir prim yapılandırmasının gündeme gelebileceğini belirtiyor. Bu tür yapılandırmalar, genellikle gecikme zamlarının silinmesi ve sadece ana para ödemesiyle borçtan kurtulma imkanı sunuyor. Ancak o güne kadar borcun katlanarak artmaması için e-Devlet üzerinden düzenli kontrol yapmak ve itiraz süreçlerini işletmek hayati önem taşıyor.
