Teknolojinin gelişmesiyle birlikte otomatik şanzımanlı araçlar sürücülerin gözdesi haline geldi. Trafikteki stresi azaltan ve sürüş kolaylığı sağlayan bu araçlar, doğru kullanılmadığında ciddi arızalara yol açabiliyor. Uzmanlar, otomatik vites sistemlerinin hassas yapısına dikkat çekerek kullanıcıları uyarıyor. Özellikle manuel vitesten otomatiğe geçen sürücülerin alışkanlıklarını değiştirmesi hayati önem taşıyor. Yapılan basit hatalar hem şanzımanın ömrünü kısaltıyor hem de kaza riskini artırıyor. İşte otomatik vitesli araç kullanırken dikkat edilmesi gereken temel prensipler ve sürüş güvenliğini artıran ipuçları.
Çalıştırma ve Pedal Kullanımı
Otomatik vitesli bir aracı çalıştırmanın ilk kuralı fren pedalına basmaktır. Aracı çalıştırmak için (kontak anahtarını çevirip çalışması için) mutlaka frene basıyor olmanız gerekir. Bu güvenlik önlemi, aracın istenmeyen şekilde hareket etmesini engeller. Vites d konumundayken aracın her zaman hareket etme eğiliminde olacağı asla unutulmamalıdır. Sürüş esnasında ise ayak kullanımı büyük önem taşır. Sadece sağ ayakla pedallar kullanılmalıdır. Sol ayağın fren için kullanılması refleks hatalarına ve ani duruşlara neden olabilir. Frenleme mekanizmasının çalışma prensibi de manuelden farklıdır. Sadece frene basıldığında aracın durabileceği hatırlanmalıdır.
Düşük Hızlarda Kontrol ve Trafik Güvenliği
Şehir içi trafikte aracın kontrolünü sağlamak için dikkatli olmak gerekir. Belirli bir hızın altında araç yavaşlama ivmesinde hareket edecektir ama asla durmayacaktır. Bu nedenle düşük hızlarda araç eğer pedallara basılmıyorsa son hareketine devam edeceğinden özellikle ışıklarda ya da dur-kalk trafikte sağ ayağın fren üzerinde olması daha güvenlidir. Aracın tepkilerini doğru okumak da önemlidir. Araca gaz verildiğinde, sistem güç istendiğini düşündüğünden vitesi küçültecektir; bunu asla unutmayın. Kick-down olarak bilinen bu özellik, ani hızlanmalarda vites düşürerek torku artırır. Bu durumlarda yeterli mesafeyi bırakmadıysanız öndeki aracın arka tamponunu üzerinize alabilirsiniz.
Vites Geçişleri ve Park Pozisyonu
Şanzımanı korumak için vites geçişlerinde tam duruş şarttır. Otomatik vites araçlarda geri vitesten (r), ileri vitese (d) ya da bunların herhangi birinden park (p) konumuna getirmek için mutlaka tam olarak frene basmanız gerekir. Hareket halindeyken yapılan vites değişimleri dişlilere büyük zarar verir. Ayrıca yakıt tasarrufu amacıyla yapılan yanlış bir uygulama da risk yaratır. Asla aracı boşta (n) kullanmayın. Bu durum şanzıman yağlamasını keserek aşırı ısınmaya ve arızaya neden olabilir. Sport modunun kullanımı da dikkat gerektirir. Eğer araçta spor (s) vites varsa bu konumda kalkış yapmayın.
Kalkış ve Stop Etme Prosedürleri
Aracı harekete geçirirken aceleci davranmamak şanzıman ömrünü uzatır. Kalkışlarda aracın kendi kendine hareket etmesini bekleyin. Ayağınızı frenden çektiğinizde araç yavaşça ivmelenecektir. Bırakın eylemsizliğini araç kendi yensin. Duruma göre daha sonra gaza basmanız tavsiye olunur. Aracı park edip motoru durdururken de sıralamaya dikkat edilmelidir. Bazı araçlar üzerindeki yazılımdan dolayı, araç motoru durduğunda vites sadece park (p) konumundayken anahtarın çıkarılmasına izin verir. Güvenlik kilidi sayesinde kontak kapalı olduğu sürece frene basamayacağınızdan vitesi de değiştiremezsiniz. Bu nedenle aracı terk etmeden önce vitesin P konumunda olduğundan emin olunmalıdır.
