Anayasa Mahkemesi (AYM), trafikteki aday sürücüleri yakından ilgilendiren önemli bir karara imza attı. Mardin 1. İdare Mahkemesi'nin başvurusu üzerine konuyu inceleyen Yüksek Mahkeme, Karayolları Trafik Kanunu'ndaki kritik bir maddeyi Anayasa'ya aykırı buldu. İptal edilen düzenleme, aday sürücülerin belgelerinin hangi durumlarda iptal edileceğinin kanun yerine yönetmelikle belirlenmesini öngörüyordu. AYM, bu durumun idareye sınırsız bir yetki verdiğini ve yasal belirlilik ilkesini zedelediğini vurguladı. Kararın gerekçesinde, sürücü belgesi iptalinin bireylerin özel hayatına doğrudan müdahale anlamına geldiği ve bu tür sınırlamaların ancak kanunla yapılabileceği belirtildi.
Temel Haklar ve Yasal Çerçeve Vurgusu
AYM'nin gerekçesinde, iptali istenen kuralın, aday sürücülerin belgelerinin iptal edilme şartlarının ve usullerinin yönetmelikle düzenlenmesini öngördüğü hatırlatıldı. Mahkeme, sürücü belgesinin iptal edilmesinin, bireylerin özel hayatlarının bir parçası haline gelen araç kullanma imkanını ortadan kaldırdığına dikkat çekti. Bu durumun "özel hayata saygı gösterilmesini isteme hakkına" bir sınırlama getirdiği ifade edildi. Kararda, temel hak ve özgürlüklerin ancak kanunla sınırlanabileceği ilkesinin altı çizildi. Yüksek Mahkeme, "Özel hayata saygı gösterilmesini isteme hakkını sınırlamaya yönelik bir kanuni düzenlemenin şeklen var olması yeterli olmayıp temel esasları, ilkeleri ve çerçeveyi belirlemiş olması gerekmektedir" değerlendirmesinde bulundu.
İdarenin Yetki Sınırları ve Belirsizlik
Gerekçede, iptal edilen kuralda hangi hallerde sürücü belgelerinin iptal edileceğine ilişkin yasal bir çerçevenin çizilmediği ifade edildi. Belgenin iptaline neden olabilecek eylemlerin belirlenmesi yetkisinin tümüyle idareye bırakıldığına dikkati çeken AYM, düzenlemenin idareye sınırları belirsiz bir yetki tanıdığını vurguladı. Bu durumun kanunilik koşulunu sağlamadığı ve keyfi uygulamalara kapı aralayabileceği belirtildi. Temel hakları sınırlayan bir kanunun, yasama yetkisinin devredilmezliği ilkesine uygun olması gerektiği hatırlatıldı.
Yürürlük Tarihi ve Yasal Boşluk
AYM, iptal kararı nedeniyle oluşacak hukuksal boşluğun kamu yararını ihlal edecek nitelikte olduğunu göz önünde bulundurdu. Trafik güvenliğinin aksamaması ve idari süreçlerin devamlılığı için bir geçiş süreci öngörüldü. Bu kapsamda, TBMM tarafından yeni bir yasal düzenleme yapılabilmesi amacıyla iptal hükmünün, kararın Resmi Gazete'de yayımlanmasından başlayarak 9 ay sonra yürürlüğe girmesine karar verildi. Bu süre zarfında Meclis'in, Anayasa'ya uygun yeni bir düzenleme yapması bekleniyor.
