Eskişehir Genç Reçberler Kurucu Başkan Yardımcısı Burak Kuşan'a konuşan, Eskişehir Genç Rençberler Üretim ve Pazarlama Kooperatifi Kurucu Başkanı Zeki Erdemli, tarımsal üretimde yaşanan maliyet artışları ve ürün fiyatlarındaki dengesizlik nedeniyle çiftçilerin zor durumda olduğunu belirterek yetkililere çağrıda bulundu.
“Köylü milletin efendisiydi, şimdi ırgatı oldu”
Zeki Erdemli, sabahın erken saatlerinde başlayan yoğun üretim sürecine rağmen, harman sonunda çiftçilerin cebine para kalmadığını vurguladı. Erdemli, “Arpa, buğday, karpuz, soğan… Hepsinin maliyeti yüksek. Mazot, gübre, ilaç, işçilik derken üretici ürününü 1 liraya sattığında nakliyeyi bile karşılayamıyor. Çiftçiye hiçbir şey kalmıyor" dedi.
Erdemli ayrıca, geçmişte verilen tarımsal desteklerin zamanında ve peşin ödendiğini ancak son yıllarda ödemelerin ertelendiğini hatırlatarak, bu yılın desteklerinin silinmesini ve yerine çiftçiye doğrudan peşin ödeme yapılmasını önerdi. “Vatan millet konusuysa, çiftçi olarak bu yılı hibe edelim ama destekleri peşin alalım" sözleriyle çiftçilerin içinde bulunduğu finansal sıkıntıya dikkat çekti.
Erdemli, tarımın geldiği noktayı özetlerken, “Köylü milletin efendisiydi ama artık amelesi oldu” ifadelerini kullanarak, şehirde yaşayan vatandaşlara da gerçek tabloyu görmeleri çağrısında bulundu.
“Buğdayın hakkı 20 lira, ama 13 liraya zor satılıyor”
Bir diğer üretici Kemal Çelik ise tarım ürünlerinin alım fiyatları ile tüketici fiyatları arasındaki uçuruma dikkat çekti. Çelik, “Üç yıl önce buğday 7 liraya satılırken ekmek 3 liraydı. Şimdi buğday 12,5 lira ama ekmek de 12,5 lira. Ne üretici kazanıyor ne de tüketici. Aradaki fark kime gidiyor, kimse bilmiyor” dedi.
Çelik, buğday, arpa ve mısır gibi temel ürünlerde uygulanan fiyat politikasının üreticiyi mağdur ettiğini savundu. “Buğdayın gerçek değeri en az 20 lira, ama 13 liraya zor satılıyor. Arpanın hakkı 15 lira. Soğan ve patates yerlerde sürünüyor. Çoğu üretici hasat etmeye bile değmeyeceği için tarlayı sürüyor” diyerek tepkisini dile getirdi.
"Bir daha ekemeyiz"
Eskişehirli üretici Mert Çorallı ise, tarımda artan girdi maliyetleri, ithalat baskısı ve belirsiz fiyat politikaları nedeniyle çiftçilerin üretimden kopma noktasına geldiğini söyledi. “Biz doğayla, iklimle, insanla mücadele ediyoruz; bir de fiyatlarla mücadele etmeyelim,” diyerek yetkililere seslendi.
Tarım sezonunun ortasında konuşan Mert Çorallı, özellikle mısır ve şeker pancarı üreticilerinin ciddi ekonomik sıkıntı yaşadığını belirtti. Çorallı, “Bir dekar mısırın maliyeti 10-15 bin TL, pancarınki ise 15 ila 20 bin TL arasında değişiyor. Açıklanacak ürün fiyatlarının bu rakamların altında kalması çiftçiyi iflasa sürükler,” ifadelerini kullandı.
Mısırın püskül döneminde olduklarını ve halen sulama ve besleme işlemlerinin sürdüğünü belirten Çorallı, alınan yeni ithalat kararlarının üreticinin moralini iyice bozduğunu söyledi. “Eğer bu yıl da mısır, pancar ya da buğday fiyatları baskılanırsa, gelecek sene tarlaya tohum atacak çiftçi kalmaz,” diyen Çorallı, geçmiş yıllarda komşularının tarlayı ekemeyip nadasa bıraktığını da örnek gösterdi.
