İthal otomobillere yeni ek vergi kararı otomotiv piyasasını nasıl etkileyecek

2026 asgari ücret zammı için ilk rakam geldi: İşte konuşulan rakam

İçeriği Görüntüle

Ticaret Bakanlığı, otomotiv sektörüne yönelik artan ithalat baskısı ve haksız rekabete karşı yeni düzenlemelerin Resmi Gazete'de yayımlandığını duyurdu. Söz konusu düzenlemeyle Dünya Ticaret Örgütü kuralları çerçevesinde Avrupa Birliği ve Serbest Ticaret Anlaşması kapsamı dışındaki ülkelerden yapılacak binek otomobil ithalatında ek mali yükümlülükler uygulanacak. Ek mali yükümlülük araç tipine göre değişecek. Kararla ABD, Japonya ve Çin'den gelen konvansiyonel, hibrit, plug-in hibrit ile elektrikli otomobillerde uygulanan gümrük vergisi oranları değiştirildi. Düzenleme çerçevesinde Çin'de ve Japonya'da üretilen hibrit, plug-in hibrit ve elektrikli otomobillerin gümrük vergisi oranları artarken, Çin'de üretilen içten yanmalı otomobillerin gümrük vergisi oranı azaldı. ABD'de üretilen hibrit, plug-in hibrit ve elektrikli otomobillerin de gümrük vergisi oranı azaldı.

Gazi Üniversitesi Teknoloji Fakültesi Otomotiv Mühendisi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Mesut Düzgün, düzenlemenin otomotiv piyasasını nasıl etkileyeceğini değerlendirdi. Türkiye'de otomotiv endüstrisinin dinamik bir endüstri olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Düzgün, 2024 yılında otomotiv satışında ciddi bir rekor kırıldığını kaydetti. Prof. Dr. Düzgün, 1 milyon 300 bine yakın vasıta satışı gerçekleştirildiğini belirterek, şu ifadelere yer verdi:
"Araçların baktığınızda yüzde 70'e yakını ithal. Dolayısıyla Ticaret Bakanlığı da düzenleme yaparken ithalat kurallarını bu Serbest Ticaret Anlaşması hükümlerine göre belirleyerek gerçekleştiriyor. Serbest Ticaret Anlaşması olan ülkelerden gelen araçların pazardaki dağılımına baktığımızda özellikle Uzakdoğu menşeli olan Çin grubu araçlar, bu Serbest Ticaret Anlaşması grubuna dahil oluyor. Amerika Birleşik Devletleri'nden gelen araçlar, Avrupa'dan gelen araçlar, Türkiye pazarında genellikle gördüğümüz araçlar, Avrupa pazarından ve son zamanlarda bu elektrikli araç dönüşümüyle birlikte Çin pazarından gelen araçların yüksek seviyede kullanıldığını ifade edebiliriz. Amerikan pazarından gelen araçlarda bir elektrikli grupta bir marka daha çok ön plana çıkıyor. Diğer konvansiyonel motorlu araçlar zaten çok fazla bizim pazarımızda kullanılmıyor. Bu Serbest Ticaret Anlaşması uygulanan ülkelerdeki satış rakamlarına uygulanan bu indirimle pazarımıza yeni araçların girmesi ve kullanılması mümkün olacak gibi görünüyor."

Tüketicinin uygulanacak olan indirim miktarlarından maksimum seviyede istifade etmesi konusunda da bir beklenti olduğunu vurgulayan Düzgün, "Muhtemelen bir piyasa gözetimi, denetimi gerçekleştirilecektir diye düşünüyoruz. Tabii bu Serbest Ticaret Anlaşması olmayan ülkelerden gelen ve bizim ülke pazarında da satış rakamları iyi seviyelerde olan bazı araçlar ve markalar da var. Bunlar üzerinde de tabii geçici de olsa bir tedirginlik hissiyatı oluşturan bir düzenleme olduğunu ifade edebiliriz. Ancak pazar eğilimleri genellikle ticari aktiviteleri de belirlediği için o ülkede bulunan yani bizim ülkemizde de bulunan araçların çoğunluğuna göre ithalatçılar ve üreticiler de kendilerini bu vergi oranlarına göre düzenleyerek, tüketiciye halihazırdaki sunmuş oldukları fiyatlarla araç satışı gerçekleştirebileceklerdir diye düşünüyoruz" açıklamasında bulundu.

Yasal düzenleme ile beklentinin tüketicinin bundan istifade etmesi olduğunun altını çizen Prof. Dr. Düzgün, "Bazen ithalatçı firmalar bu vergi düzenlemelerini birtakım maliyetlere yansıtarak kendi lehlerine de avantaja çevirebiliyorlar. Bu konuda da tüketici eğilimleri tabii ki pazarın durumunu da belirleyecektir. Çünkü pazarda ne kadar çok rekabet edebilecek marka, model bulunursa bunlar satış rakamlarını belirliyor. Bilinçli tüketiciler her zaman için hangi grupta hangi aracı tercih edeceklerini araştırma yaparak tercih ettikleri için bu konuda çok sıkıntı olacağını düşünmüyoruz. Elektrikli araçlarda çok ciddi bir ivmelenme ve değişim süreci yaşanıyor. Tüketici eğilimleri farklı araçlara göre değişiyor. Bu sayede belki çok daha farklı segmentlerde ve gruplarda daha makul fiyatlarla araçlar eğer Türkiye pazarında satışa sunulursa tüketicilerin o teknolojiden faydalanma, istifade edebilme durumlarını da etkileyecektir" ifadelerine yer verdi.

Türkiye pazarında yerli marka TOGG'un da yeni model ve atılımlar yaptığını dile getiren Düzgün, "TOGG'un bu iki modelinin pazarda istenilen hedeflerde devamının sağlanabilmesi için belki yerlilik ve millilik oranlarına göre farklı düzenlemelerle de kendi ürünlerimizin muhafaza edilmesi, korunması ve pazarda idame ettirilmesi de desteklenmiş olabilecektir" değerlendirmesinde bulundu.