8 Mayıs Dünya Talasemi Günü kapsamında açıklama yapan Eskişehir İl Sağlık Müdürü Doç. Dr. Yaşar Bildirici, talasemi ve orak hücre anemisi gibi kalıtsal kan hastalıklarının, hem Türkiye’de hem de dünya genelinde ciddi bir halk sağlığı sorunu olmaya devam ettiğini belirtti.
BİLDİRİCİ'DEN VAKALAR ARTIYOR UYARISI
Doç. Dr. Bildirici, Türkiye’de beta-talasemi taşıyıcılık oranının %2,1 olduğunu, bu oranın bazı bölgelerde %13’e kadar çıktığını ifade etti. Özellikle akraba evliliklerinin yaygınlığı, talasemi vakalarının artmasında etkili rol oynuyor. Her yıl yüzlerce hasta çocuğun dünyaya geldiğini vurgulayan Bildirici, bu durumun hem aileler hem de toplum için büyük ekonomik ve psikolojik yükler oluşturduğuna dikkat çekti.
Talasemi taşıyıcılarının çoğunun hastalığı taşıdığını bilmediğini belirten Bildirici, “Genellikle hasta çocuk dünyaya geldikten sonra ya da özel kan testleriyle taşıyıcılık öğrenilmektedir” dedi.
Türkiye’de 1 Kasım 2018’den bu yana uygulanan Hemoglobinopati Kontrol Programı kapsamında, evlilik öncesi sağlık raporu almak isteyen çiftlere taşıyıcılık taraması ve danışmanlık hizmeti sunuluyor. Erkek eş adayından alınan kan örneğiyle yapılan testlerde taşıyıcılık tespit edilirse, kadın aday da test ediliyor.
Her iki eş adayının da taşıyıcı çıkması halinde, çiftler genetik danışmanlık merkezlerine yönlendirilerek, hasta çocuk doğumunun önüne geçilmesi hedefleniyor. Doç. Dr. Bildirici, "Çiftlerden sadece birinin taşıyıcı olması evliliğe engel değildir. Ancak her iki bireyin taşıyıcı olması durumunda çocuklarda hastalık riski yüksek olmaktadır" dedi.
Doç. Dr. Bildirici, taşıyıcı çiftlerin preimplantasyon genetik tanı (PGT) yöntemiyle tüp bebek yoluyla sağlıklı çocuk sahibi olabileceklerini belirtti. Bu yöntemin, hasta bebek doğum riskini ortadan kaldırdığını ve doğum öncesi dönemde sağlıklı gebeliklerin planlanmasını sağladığını vurguladı.
"ÇALIŞMALAR ARALIKSIZ DEVAM EDECEK"
1993 yılından bu yana 8 Mayıs’ın "Dünya Talasemi Günü" olarak kutlandığını hatırlatan Bildirici, Türkiye’de de toplumun bilinçlendirilmesine yönelik farkındalık etkinliklerinin sürdüğünü ifade etti. Bildirici, mevcut hastaların yaşam kalitesini artırmak ve yaşam süresini uzatmak adına hem tedavi hem de bilinçlendirme çalışmalarının aralıksız devam ettiğini belirtti.
Doç. Dr. Yaşar Bildirici, açıklamasını şu sözlerle tamamladı:
“Talasemi önlenebilir bir hastalıktır. Evlilik öncesi taramalar, genetik danışmanlık ve bilinçlendirme çalışmaları sayesinde sağlıklı nesiller yetiştirmek mümkündür.”
