Türkiye’de milyonlarca kişi emekli olmasına rağmen çalışmaya devam ediyor. EYT düzenlemesiyle genç sayılabilecek yaşlarda emeklilik hakkı kazanan binlerce kişi, iş hayatından kopmadı. Şimdi bu kişiler için yeni bir gelişme gündemde. Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi sayesinde çalışmaya devam edenler, ikinci bir gelir hakkına sahip olacak. Takvim Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Faruk Erdem, bugün köşesinde bu düzenlemenin ayrıntılarını kaleme aldı.
Çalışan emeklilere sağlanan haklar
Emeklilik sonrasında çalışmaya devam edenlerin işyerinde sahip olduğu haklar diğer çalışanlarla eşit kabul ediliyor. Yıllık izinlerden kıdem tazminatına kadar her unsur aynı biçimde hesaplanıyor. Örneğin 50 yaş üstünde olanların, kıdemleri ne olursa olsun, en az 20 gün izin hakkı bulunuyor. Bir işyerinde emekli olduktan sonra ayrılan kişiler, kıdem tazminatlarını alabiliyor. Daha sonra başka bir yerde çalışıp bir yılı doldurduklarında işten çıkarılırsa ikinci kez tazminat alma hakkı doğuyor.
Ayrıcalıklı uygulamalar var mı?
Emeklilerin iş hayatındaki hakları tam olsa da bazı ödemelerden yararlanamıyorlar. Rapor parası, işsizlik maaşı veya kısa çalışma ödeneği bunlara örnek gösteriliyor. Çünkü işsizlik sigortası kesintisi yapılmıyor ve bu durum onları diğer çalışanlardan ayırıyor. Böylece ekonomik kriz dönemlerinde sağlanan destekler emeklilere yansımıyor. Bu fark yıllardır uygulamada değişmeyen bir durum.
Sosyal Güvenlik Destek Primi ve etkileri
Emekli olduktan sonra çalışmaya devam edenler için Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) ödeniyor. Ancak bu primlerin maaşa eklenmediği ve ikinci emeklilik sağlamadığı belirtiliyor. SGDP yalnızca iş kazaları ya da meslek hastalıklarında çalışanlara katkı sunuyor. Bu nedenle emekliler maaşlarının artmasını beklememeli. Çalışmaya devam edenler için asıl fırsat yeni emeklilik sistemi olacak.
Tamamlayıcı sistemin getirecekleri
Yeni düzenleme ile tüm çalışanlar gibi emekliler de ikinci prim ödemeye dahil edilecek. SGK yanında Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES) primleri de yatırılacak. Bu sistem, Bireysel Emeklilik Sistemi’ne benzer şekilde uygulanacak. Katkı payı en az brüt maaşın yüzde 3’ü olarak belirlenecek. Ayrıca işveren ve devlet katkısı da eklendiğinde üçlü bir fon birikimi sağlanacak.
