Türkiye’de evlilik kurumunu destekleyen pek çok düzenleme yürürlükte bulunuyor. Çeyiz yardımı, evlilik nedeniyle verilen kıdem tazminatı, çeyiz hesabına yapılan katkı ve evlenme ikramiyesi bu destekler arasında yer alıyor. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) mevzuatına göre bu haklardan yararlanmak için resmi nikâhın nüfus kayıtlarına işlenmiş olması gerekiyor. Başvuru sırasında ilgili belgelerin eksiksiz sunulması şart koşuluyor. Uygulamalar, hem çalışan kadınları hem de yetim aylığı alanları kapsayan farklı düzenlemeler içeriyor.
Çeyiz yardımından kimler yararlanabiliyor?
Halk arasında çeyiz yardımı olarak adlandırılan ödeme, yalnızca yetim aylığı alan kız çocuklarını kapsıyor. SSK ve Bağ-Kur üzerinden aylık alan kız çocukları evlendiklerinde iki yıllık aylıkları toplamını tek seferde alma hakkına sahip oluyor. Başvuru için nüfus kayıt örneği ve evlilik cüzdanı bilgileriyle birlikte SGK’ya dilekçe verilmesi gerekiyor. Emekli Sandığı kapsamında ise farklı bir uygulama geçerli. Bu statüde olan kadınlar evlilik durumunda on iki aylık maaş karşılığında evlenme ikramiyesi alabiliyor.
Yeniden aylık bağlanma şartları
Evlilik sonrası kısa sürede boşanma halinde aylığın yeniden bağlanabilmesi için belirli bir süre şartı aranıyor. Mevzuatta öngörülen bekleme süresi dolduktan sonra başvuru yapıldığında aylık yeniden bağlanabiliyor. Bu düzenleme, sosyal güvenlik sisteminde sürekliliği sağlamak için getirilen kurallar arasında yer alıyor.
Kadın çalışanlara kıdem tazminatı hakkı
Evlilik nedeniyle iş akdini sonlandırmak isteyen kadın çalışanlar da belirli koşullar altında kıdem tazminatı alabiliyor. En az bir yıl kıdemi bulunan işçi, evlilik tarihinden sonraki bir yıl içinde işverene yazılı bildirim yaparak iş sözleşmesini feshederse bu haktan yararlanıyor. İş Kanunu’na göre kıdem süresi ve ödeme tutarı yasal çerçevede hesaplanıyor. Başvuru sırasında evlilik tarihini gösteren belgenin sunulması zorunlu görülüyor.
Çeyiz hesabı ve devlet katkısı
Evlilik öncesinde birikim yapmayı teşvik etmek için çeyiz hesabı uygulaması yürürlükte. Bankalarda açılan hesapta en az üç yıl düzenli tasarruf yapılması halinde devlet katkısı sağlanıyor. Ancak destekten yararlanabilmek için evliliğin yirmi yedi yaş tamamlanmadan gerçekleşmesi gerekiyor. Devlet katkısının üst sınırı mevzuatla belirlenmiş durumda. Katkı oranı, birikim tutarı ve tasarruf süresine bağlı olarak değişiyor. Başvurular, bankaların talep ettiği belgelerle birlikte değerlendiriliyor.
Dul aylığı alan kadınlara yönelik evlenme ikramiyesi de yürürlükte. Ancak bu ödeme sadece bir kez veriliyor. Yeni bir evlilik sonrası farklı eşten yetim aylığı doğması halinde yeniden başvuru yapılabiliyor. Böylece sosyal güvenlik sisteminde hak sahipliği her evlilik durumuna göre yeniden şekilleniyor.
