Gayrimenkul satışlarında sıkça uygulanan düşük bedel gösterme yöntemi artık sistematik biçimde denetleniyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın başlattığı dijital denetim süreciyle, satış fiyatlarıyla tapuda beyan edilen değerler karşılaştırılacak. Özellikle büyük şehirlerde gerçek rayiç değer ile tapu harcı matrahı arasındaki farklar dikkatle inceleniyor. Gelir İdaresi Başkanlığı’nın geliştirdiği yazılım destekli sistemle binlerce işlem analiz ediliyor. Sistem, şüpheli işlemler için otomatik uyarı üretiyor.
Dijital Sistem Gerçek Değerleri Tespit Ediyor
Yeni dijital altyapı, beyan edilen satış bedeliyle piyasa değeri arasındaki farkları analiz ederek vergi kaybını ortaya çıkarıyor. Gelir İdaresi Başkanlığı’nın geliştirdiği sistem, piyasadaki benzer gayrimenkullerin satış değerlerini esas alıyor. Bu sayede düşük bedel beyan edilen satış işlemleri hızlı biçimde tespit ediliyor. Tespit edilen işlemler doğrudan denetim sürecine alınıyor. Vergi kaybına neden olan taraflar hakkında işlem başlatılıyor.
Beş Yıllık İşlemler Gerçek Bedelle Karşılaştırılıyor
Denetimler yalnızca son satışları değil, geçmiş beş yılı da kapsıyor. Özellikle İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyükşehirlerdeki satışlarda düşük gösterilen bedeller dikkat çekiyor. Tapuda bildirilen tutar ile piyasa rayici arasındaki fark, vergi kaybı ve usulsüzlük olarak değerlendiriliyor. Bakanlık bu nedenle beş yıl geriye dönük analiz sürecini başlattı. Tüm satış işlemleri tek tek inceleniyor.
Tebligatlar Gönderildi, İfadeler Alınıyor
Şüpheli işlemlere ilişkin yazılı tebligatlar ev sahiplerine gönderilmeye başlandı. Bazı mükellefler doğrudan ifadeye çağrılıyor. Sistem tarafından tespit edilen işlemler, tapu kayıtlarıyla karşılaştırılarak doğrulama sürecinden geçiriliyor. Tapuda gösterilen rakam ile piyasa değeri arasında önemli fark varsa denetim derinleştiriliyor. Bakanlık yetkilileri, sürecin hassasiyetle yürütüldüğünü belirtiyor.
Vergi, Faiz ve Ceza Bir Arada Uygulanacak
Tapu işlemlerinde satış bedelinin %4’ü oranında tapu harcı ödeniyor. Ancak birçok işlemde bu oran düşük bedel üzerinden hesaplandığı için vergi kaybı oluşuyor. Bakanlık, eksik ödenen verginin tahsiline ek olarak gecikme faizi de uygulayacak. Ayrıca, eksik beyan edilen işlemler için yüksek tutarlı idari para cezaları kesilecek. Vatandaşlar e-Devlet üzerinden önceki tapu işlemlerini kontrol ederek durumu gözden geçirebiliyor.
