Eskişehir-Bilecik Tabip Odası Başkanı Dr. Nazan Aksaray, başta Eskişehir olmak üzere Sakarya Vadisi’ni tehdit eden projeye karşı Eskişehir halkının kararlı bir mücadele yürüttüğünü hatırlatarak, 4 Temmuz 2025 Cuma günü Ankara’da Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nda gerçekleştirilen 2. İnceleme Değerlendirme Komisyonu (İDK) toplantısında projeye karşı bir kez daha bilimsel veriler ışığında itirazlarını dile getirdiklerini belirtti.
Daha önce 9 Nisan’da yapılan ilk İDK toplantısında bakanlığın, şirketten ÇED raporunu revize etmesini istediğini hatırlatan Aksaray, "Şirketin revize ettiğini iddia ettiği raporu ilgili tüm uzmanlık alanları olarak inceledik ve ortada revize edilmiş bir raporun olmadığını gördük. Raporun sağlıkla ilişkili kısımlarını kısaca ‘yok’ olarak ifade edebiliriz. Mutlaka olması gereken, kamunun en üst düzeyde etkileneceği sağlık alanında maalesef gerçek anlamda bir bilgi, veri bulunmamaktadır.
Raporda İl Sağlık Müdürlüğü’nün bir paylaşımı da dikkat çekicidir. Şirket 17 Nisan 2025 tarihinde Eskişehir İl Sağlık Müdürlüğü’nden resmi yazı ile “İlde yaşanan endemik hastalıklar, bu hastalıklardan kaynaklanan ölüm oranları, kalp, kanser vb. hastalıkların türleri ve sayısı, yaşanan hastalık oranlarının il, ilçe ve mahalle bazındaki oranları hakkında bilgi” talep etmiştir. Bu yazı raporun 500. sayfasında görülebilir. İl Sağlık Müdürlüğü’nün cevabi yazısı ise 802. sayfada Ek-3.8’de yer almaktadır. Yazının içeriği teknik olarak ‘boş’tur.
Yazıda “Bakanlığımız Kanser Dairesi Başkanlığı’nın 24 Ocak 2016 Tarih ve 60 Sayılı Kanser Kayıt Merkezleri Yönergesi ve Verilerin Güvenliği Madde 15 ve C Verilerin Kullanılması Madde 21 b ve c bendi ayrıca 07.04.2016 Tarih ve 29677 Sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 6698 sayılı Kanun KVK madde 8 “Kişisel veriler aktarılmaz.” hükmüne göre tarafınıza bilgi paylaşımı yapılamamaktadır. denilmiştir. Oysa bu veriler anonimdir. Paylaşılmasında KVKK’na aykırı durum yoktur. Tersine paylaşılması halk sağlığı açısından zorunluluktur.
Bu ifade bizce örtülü iki anlam içermektedir:
1. İl Sağlık Müdürlüğü aslında görevi olan bu bilgilere sahip değildir.
2. Bu bilgilere sahip olabilir ancak, şirkete bu bilgileri verirse madenin açılması halinde gelecekte bölgede ortaya çıkacak hastalıkların verilerinin saklanması mümkün olmayacaktır.
Her iki şekilde de İl Sağlık Müdürlüğü’nün cevabı devlet ciddiyetinden uzaktır ve görev ihmalini veya görevi kötüye kullanmak ihtimalini düşündürmektedir.
Anayasanın 56. maddesi çok net bir hüküm içermektedir: “Herkes sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahiptir. Çevreyi geliştirmek, çevre sağlığını korumak ve çevre kirlenmesini önlemek Devletin ve vatandaşların ödevidir.”
Bugün İl Sağlık Müdürlüğü’nün sergilediği bu yaklaşım, Anayasa’nın ve halk sağlığını koruma yükümlülüğünün açıkça ihlalidir. Bir ÇED raporunda yer alması gereken kritik sağlık verilerinin paylaşılmaması, toplumun sağlık risklerinin bilinçli biçimde karartılması anlamına gelir.
İl Sağlık Müdürü’nü, ÇED raporunda bulunmasının kamu yararı açısından büyük önemi olan bu verileri neden paylaşmadığını açıklamaya ve yasal sorumluluğunu yerine getirmeye davet ediyoruz." dedi.
