Türkiye’de otomotiv sektörünün Eskişehir'de Devrim otomobiliyle başladığı düşünülse de, sektörün temelleri daha eskilere dayanıyor. İlk adım, 1954 yılında Tuzla’da kurulan Jeep fabrikasıyla atıldı. Bu tesiste askeri cipler ve kamyonetler üretildi. Uzun yıllar faaliyette kalan fabrika, 2006 yılında üretimini sonlandırdı.
1959’da Koç Grubu ile Ford’un ortaklığıyla Otosan kuruldu. 1960’lı yılların başında fabrika, günde 12 araç üretim kapasitesiyle faaliyet göstermeye başladı. 1961 yılı ise Türkiye otomotiv tarihinde özel bir yere sahip oldu. Dönemin Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel’in talimatıyla, Eskişehir Demiryolu Fabrikası’nda Türkiye’nin ilk yerli otomobili olan Devrim üretildi. Sadece 129 günde tamamlanan Devrim, dört kapılı sedan bir otomobildi. Ancak yalnızca dört adet üretildi ve seri üretime geçilemedi.
1960'LI YILLARLA BİRLİKTE HIZLANAN YATIRIMLAR
1960’lı yıllarda otomobile olan talebin artmasıyla birlikte, Türk şirketleri yabancı ortaklarla otomotiv yatırımlarını hızlandırdı. 1963’te OYAK, Federal Kamyon Fabrikası’nı satın alarak bugünkü OYAK Renault’un temellerini attı. Aynı yıl Koç Holding, Sakarya Arifiye’de Otokar’ı kurarak otobüs, minibüs ve zırhlı araç üretimine başladı.
1964’te BMC fabrikası faaliyete geçti. 1966’da ise tasarımı İngiliz Reliant Motor Company tarafından yapılan ve Türkiye’de üretilen Anadol otomobilleri piyasaya çıktı. Vehbi Koç’un, halkın benimseyeceği bir “aile otomobili” hedefiyle yola çıktığı Anadol, ismini de halkın belirlemesiyle büyük ilgi gördü.
Anadol’un ardından sektör yeni bir ivme kazandı. 1968’de Türk Otomobil Fabrikası kuruldu ve Murat 124 modeli üretilmeye başlandı. Sonraki yıllarda Tofaş, Mercedes-Benz Türk, MAN Türkiye, Anadolu Isuzu, Karsan, Temsa, Toyota Türkiye ve Hyundai Assan gibi birçok önemli otomotiv yatırımı hayata geçirildi. 2000’li yıllarda ise Bozankaya ve Folkvan gibi otobüs ve ticari araç üreticileri sektöre yeni bir soluk getirdi.
YERLİ OTOMOBİL HAYALİ GERÇEĞE DÖNÜŞTÜ
Türkiye’nin yerli otomobil hayali, 2017 yılında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın çağrısıyla somutlaştı. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin (TOBB) koordinasyonunda; TOBB, Anadolu Grubu, BMC, Zorlu Holding ve Turkcell güçlerini birleştirdi. Aynı yıl yerli otomobil projesi için ilk imzalar atıldı.
Bursa Gemlik’te 2020 yılında temeli atılan fabrikanın inşası kısa sürede tamamlandı. 29 Ekim 2022’de fabrikanın açılışı yapıldı ve Togg’un ilk akıllı cihazı olan C-SUV modeli seri üretim bandından indirildi. Böylece Türkiye, uzun yıllardır beklenen yerli otomobil hedefini hayata geçirmiş oldu.
