Sosyal Güvenlik Kurumu, 15 Temmuz itibarıyla yeni bir uygulamayı devreye alıyor. Çiftçi Kayıt Sistemi’nekayıtlı olduğu hâlde Bağ-Kur sigorta kaydı bulunmayan vatandaşlar için sigortalılık tescili, SGK tarafından otomatik olarak yapılacak.
SGK uzmanı İsa Karakaş’ın aktardığı bilgilere göre, otomatik kayıtla birlikte çiftçilerin her ay 9 bin TL’yi aşan prim borcuyla karşı karşıya kalabileceği belirtiliyor. Düzenlemenin yürürlüğe girmesiyle birlikte tescili gerçekleşen kişilerin sistemde borçlu olarak görünmemeleri için SGK üzerinden gerekli kontrolleri yapmaları ve hak sahibi olanların muafiyet başvurularını en geç 15 Temmuz’a kadar tamamlamaları gerekiyor.
SOSYAL YARDIMLAR DA ETKİLENEBİLİR
Yeni uygulama, sadece prim borçlarını değil sosyal yardım süreçlerini de yakından ilgilendiriyor. Karakaş’ın değerlendirmesine göre, otomatik Bağ-Kur kaydı nedeniyle hanesine SGK borcu yazılan kişilerin 65 yaş aylığı, engelli maaşı, dul-yetim aylığı gibi sosyal yardım kalemleri kesintiye uğrayabilir. Bazı durumlarda destek ödemelerinin tamamen durdurulması da gündeme gelebilir.
65 YAŞA ÖZEL MUAFİYET
Kendi adına tarımsal faaliyet gösteren kişiler için Bağ-Kur sigortalılığı zorunlu. Ancak 65 yaşını doldurmuş olan vatandaşlar, SGK’ya dilekçe vererek bu yükümlülükten muaf tutulabiliyor. Talebin onaylanması hâlinde 9 bin TL’yi aşan prim borcundan kurtulmak mümkün. Fakat geçmişe dönük SGK tarafından karşılanan sağlık harcamaları varsa, muafiyet için bu tutarların vatandaştan tahsil edilmesi istenebiliyor.
65 yaşından küçük olanlar için başvurular kabul edilmiyor. Ancak bu kişilerin, yaş sınırını doldurmaları halinde yeniden başvuru hakları bulunuyor.
KÜÇÜK ESNAF KAPSAMA ALINACAK
Gelir vergisinden muaf olan küçük esnaf ve üreticiler için de benzer bir düzenleme mevcut. Esnaf ve Sanatkârlar siciline kayıtlı olan kişiler, gerekli belgeleri ibraz ederek SGK prim yükümlülüğünden muaf tutulabiliyor.
Başvuru için gereken belgeler şöyle çiftçiler, SGK prim yükümlülüğünden muaf tutulmak için Ziraat Odası veya Tarım İl/İlçe Müdürlüklerinden faaliyet belgesi alarak başvuruda bulunabilirken, esnafların ise bağlı bulundukları Esnaf ve Sanatkâr Odası’ndan “Sigortalılık Muafiyet Belgesi” temin etmeleri gerekiyor.
Bu belgelerle birlikte yapılan başvurular Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından detaylı biçimde inceleniyor. Uygunluk şartlarını taşıyan vatandaşların prim ödeme yükümlülükleri iptal edilebiliyor.
Özellikle otomatik Bağ-Kur tescilinin devreye girmesiyle birlikte, 15 Temmuz tarihine kadar herhangi bir başvuru yapmayan kişiler sistemde doğrudan borçlu olarak görünebilir. Bu da hem sosyal yardımların kesilmesine hem de birikmiş prim borçlarının ciddi mali sorunlara yol açmasına neden olabilir.
SGK uzmanlarının uyarılarına göre, bilgi eksikliği yaşayan çiftçiler ve yaşlı üreticiler, bu yeni uygulamadan en fazla etkilenecek gruplar arasında yer alıyor. Gerekli belgeleri zamanında teslim etmeyenler, hem sağlık hizmetlerinden yararlanmakta zorlanabilir hem de sosyal desteklerde kayıp yaşayabilir.
