Diyet Uzmanı Ayşegül Akkaya Erden, böbrek taşı rahatsızlığı hakkında "Her 10 kişiden biri, ömrü boyunca bu rahatsızlıkla karşılaştığında en yoğun ağrıyı yaşayabilir" diyerek, böbrek taşından korunmak için dikkat edilmesi gerekenler ve kaçınılması gereken faktörler hakkında açıklamalarda bulundu.
Böbrek taşı riskinin tuz tüketimiyle arttığına dikkat çeken Beslenme ve Diyet Uzmanı Ayşegül Akkaya Erden "Yemekleri tuzsuz pişirebilir, farklı lezzetler için ise çeşitli baharat, bitki ve sirke kullanabilirsiniz. Tuzlu kuruyemiş, salamura yiyecekler, pizza, hamburger gibi fast-food ürünleri, maden suyu ve soda tüketimine de dikkat edilmeli" dedi.
Diyetisyen Erden, böbrek taşlarının çoğunlukla aşırı mineral ve tuz birikimi ile düşük idrar üretimi sonucu böbreklerde oluştuğunu belirterek, bu durumun vücutta oluşan en şiddetli ağrılardan biri olduğunu ifade etti. Ayrıca, böbrek taşlarında beslenmenin önemli bir rol oynadığını vurgulayarak, "Şiddetli sancılar, ani başlayan ağrılar, bulantı, kusma ya da idrarda kanama olabilir. Bu belirtiler, kişilerin hayatını kabusa çevirmekle kalmıyor; tedavi edilse dahi yüzde 50 oranında tekrar etme olasılığı bulunuyor. Ancak böbrek taşı oluşumunu önlemeye yardımcı olan besinler ile günlük hayatta birtakım önlemler alabilmek mümkün. İyi bir değerlendirme sonucu uygulanacak bir diyet düzenlemesi, böbreklerde yeni taş oluşumunu azaltarak mevcut taşların büyümesini de anlamlı ölçüde önlemektedir" dedi.
"Günlük tuz tüketimi yaklaşık bir çay kaşığı kadar olmalı"
Diyetisyen Erden, aşırı tuz alımının böbreklerin idrara fazla kalsiyum atmasına yol açarak böbrek taşı oluşumunu artırabileceğini belirtti. Bu nedenle, yüksek sodyum içeren tuzlu atıştırmalıklar, salamura gıdalar, fast-food ürünleri gibi pizza ve hamburger, maden suyu ve sodanın aşırı tüketilmemesi gerektiğini vurguladı. Klinik araştırmaların, düzenli olarak fast-food tüketen çocuklarda böbrek taşı sorununun daha sık görüldüğünü ortaya koyduğunu aktaran Diyetisyen Erden, "Yemekleri tuzsuz pişirmek, farklı lezzetler için ise çeşitli baharat, bitki ve sirke kullanılması öneriliyor. Bu nedenle çok tuzlu gıdalar tüketilmemeli. Genetik olarak taş oluşumuna yatkın bireylerin günlük tuz tüketimi 3-5 gram, yani bir yaklaşık bir çay kaşığı olmalıdır" ifadelerine yer verdi.
"İdrar su gibi veya açık sarı renkte ise, sıvı alımının yeterli ölçüdedir"
Özellikle terleme yoluyla vücuttan sıvı kaybının arttığı durumlarda, bol idrar üretebilecek kadar yeterli sıvıyı almak gerektiğini belirten Diyetisyen Erden, "Vücut yeteri kadar sıvı almadığında maddelerden zengin, suyu azaltılmış konsantre bir idrar üretiyor. Bu konsantre idrar içerisindeki taş yapıcı maddeler birleşerek kristal hale geliyor ve böbrek taşı oluşumuna neden oluyor. Bunu önlemek için de günde 3 litre sıvı alınması ve bunun yarısının içme suyundan karşılanması önem taşıyor. Eğer idrar su gibi veya açık sarı renkte ise, sıvı alımının yeterli ölçüdedir" diye konuştu.
Böbrek taşı riskini arttırıyor
Kalsiyum oksalat taşının böbrek taşlarında en sık görülen taş cinsleri arasında ilk sırada yer aldığını söyleyen Diyetisyen Erden, "Bu nedenle oksalat bakımından zengin, çay, kola, çilek, çikolata, ıspanak ve pırasa gibi sebzeler, fındık, ceviz gibi kabuklu yemişler ve kakao gibi besinlerin tüketimini azaltın; tükettiğiniz zaman ise vücudunuzu bol sıvıyla destekleyin" dedi. Diyetisyen Erden, oksalat ve kalsiyum açısından zengin et, balık ve tavuk gibi hayvansal protein kaynaklarının da böbrek taşı riskini artırabileceğine dikkat çekti. Ayrıca, işlenmiş etlerin yüksek oranda tuz içerdiğini belirterek, özellikle ürik asit taşlarının oluşumunda etkili olan bu tür etlerin aşırı ve sürekli tüketilmemesi gerektiğini ifade etti.
Diyetisyen Erden, gazlı içeceklerin idrarın asidik düzeyini yükselterek böbrek taşı oluşumunu tetiklediğini belirtti. Bu nedenle kola ve gazoz gibi içeceklerden kaçınılması gerektiğini vurguladı. Ayrıca, aşırı miktarda kalsiyum içeren süt ve yoğurt tüketiminin de böbrek taşı riskini artırabileceğini söyledi. Erden, sitrat maddesi böbrek taşı oluşumunu önlemeye yardımcı olduğunu vurgulayarak, "İdrarın asitliğini gideren sitrat maddesinin bulunduğu limon ve portakal ailesinden yararlanmak gerekiyor. Çay, çorba gibi besinlere limon eklemek, sık sık limonata içmek, böbrek taşı oluşumunu önlemeye yarıyor. Ancak bu D ve C vitaminlerinin vücudun ihtiyacı kadar alınması önem taşıyor. Çünkü bu vitaminlerin de aşırı tüketilmesi böbrek taşı oluşma riskini artırıyor" dedi.
