Otomotiv dünyasında ve vergi hukukunda büyük bir merakla beklenen Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) iadesi davasında son sözü Danıştay söyledi. Özellikle Nissan Qashqai e-Power gibi seri hibrit teknolojisine sahip araç sahiplerinin, ödedikleri yüksek ÖTV'nin iadesi için açtıkları davalarda, Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu emsal niteliğinde bir karar alarak olumsuz görüş belirtti. Karar, benzer durumda olan binlerce hibrit araç sahibi için hayal kırıklığı yarattı.
Dava Konusu: "Aracım Sadece Elektrikle Çalışıyor"
Davaların temelini, Nissan Qashqai e-Power modeline sahip araç sahiplerinin iddiaları oluşturuyordu. Davacılar, araçlarında bulunan içten yanmalı motorun, tekerleklere doğrudan bir tahrik (hareket) verme özelliğinin olmadığını savunuyorlardı. Bu motorun tek görevinin, aracı hareket ettiren elektrikli motora güç sağlamak için bir jeneratör gibi çalışarak elektrik enerjisi üretmek olduğunu iddia ediyorlardı. Dolayısıyla, araçlarının ruhsatında "elektrikli" yazmasına ve fiilen sadece elektrik motoruyla hareket etmesine rağmen, ÖTV'nin yüzde 10 (elektrikli araç oranı) yerine, içten yanmalı motorlara uygulanan yüzde 80 oranında tahsil edildiğini belirtiyorlardı. Araç sahipleri, aradaki fahiş vergi farkının kendilerine iade edilmesi talebiyle vergi mahkemelerine başvurmuşlardı.
Danıştay'dan "Vergi Hatası Yok" Kararı
Yerel mahkemelerde farklı kararların çıkması üzerine konu, içtihat birliği sağlanması amacıyla Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu'nun önüne geldi. Kurul, tüm hukuk yollarının tüketilmesinin ardından gelen davaya ilişkin nihai kararını açıkladı. Danıştay, davacıların talebini reddederek, ortada düzeltilmesi gereken bariz bir "vergi hatası" olmadığına hükmetti. Kurul, kararında, aracın teknik özelliklerinin detaylı bir şekilde incelenmesi ve bu teknik özelliklere göre hukuki bir yorum yapılması gerektiğini belirtti. Bu durumun, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nda tanımlanan "açık vergi hataları" kapsamına girmediğini vurguladı. Dolayısıyla, davanın "vergi hatalarının düzeltilmesi" hükümleri kapsamında incelenmesinin mümkün olmadığına karar verdi.
Kararın Anlamı ve Bundan Sonraki Süreç
Danıştay'ın bu kararı, vergi iadesi bekleyen Nissan Qashqai e-Power ve benzeri teknolojiye sahip araç sahipleri için önemli sonuçlar doğuruyor. Karar, aracın teknik özelliklerinin incelenerek bir sonuca varılması gerekliliğini ortaya koyarken, vergisel açıdan bir hata bulunmadığını tespit etmiş oldu. Bu durum, "vergi hatası" gerekçesiyle açılan davaların konusuz kalmasına ve reddedilmesine yol açacak. Araç sahiplerinin, ÖTV iadesi alabilmek için artık farklı hukuki yolları denemeleri veya yasal bir düzenleme yapılmasını beklemeleri gerekebilir. Ancak mevcut durumda, vergi iadesi kapısı büyük ölçüde kapanmış görünüyor.
Hibrit Araçlarda ÖTV Karmaşası
Yaşanan bu hukuki süreç, Türkiye'deki hibrit araçların vergilendirilmesindeki karmaşıklığı bir kez daha gündeme getirdi. Mevcut ÖTV sistemi, "paralel hibrit", "seri hibrit" ve "şarj edilebilir hibrit (PHEV)" gibi farklı teknolojileri net bir şekilde ayırt etmiyor. Sadece elektrik motoruyla belirli bir menzile ulaşabilen ve dışarıdan şarj edilebilen PHEV modelleri, daha düşük ÖTV oranlarından yararlanabilirken, Nissan Qashqai e-Power gibi içten yanmalı motoru jeneratör olarak kullanan seri hibrit modeller, konvansiyonel içten yanmalı motorlu araçlarla aynı vergi diliminde değerlendiriliyor. Otomotiv sektörü temsilcileri, teknolojinin gelişimine paralel olarak vergi mevzuatının da güncellenmesi ve daha adil bir sistemin oluşturulması gerektiğini savunuyor.
