Altın piyasasında yükseliş rüzgarı dinmiyor. Kapalıçarşı ve Kuyumcukent’te yaptığımız gözlemler, vatandaşın elindeki parayı hızla altına çevirmeye çalıştığını ortaya koydu. Birçok kuyumcuda gram altının ya hiç bulunmadığı ya da sınırlı miktarda satışa sunulduğu dikkat çekti. Esnaflar, “Ev veya araç ihtiyacı olan elindeki altını bozduruyor. Ama ihtiyacı olmayan beklemeyi tercih ediyor. Şu anda neredeyse sadece satış yapıyoruz” derken, altının TL karşısındaki hızlı değer artışının özellikle küçük yatırımcıyı sevindirdiğini belirtti.
KAPALIÇARŞI VE KUYUMCUKENT’TE YOĞUNLUK
Altın her gün yeni bir rekor kırıyor. “Vatandaş bu durumda nasıl davranıyor?” sorusunun cevabını almak için Kapalıçarşı ve Kuyumcukent’te nabız tuttuk. Perşembe sabahı Kapalıçarşı’da 5 bin 900 lira seviyesinde olan gram altın, birkaç saat sonra Kuyumcukent’te 6 bin 50 liraya kadar çıktı. Görüştüğümüz kuyumcu esnafı, alımların satışların çok önüne geçtiğini vurguladı. Son haftalarda altın fiyatlarındaki sert yükselişin ardından talebin patladığını söyleyen esnaflar, “Gram altın bulmak artık zorlaştı” dedi. Bizim de yaptığımız saha gözlemlerinde bazı kuyumcularda gram altının tükendiği, bazılarında ise yalnızca sınırlı miktarda satış yapıldığı görüldü.
Çarşıda dikkat çeken bir diğer nokta, döviz bürolarındaki kalabalıktı. Dolar ve Euro’sunu bozdurup altına yatırım yapan çok sayıda vatandaşla karşılaştık. Hatta bazı vatandaşlar, “Elimizdeki tüm nakdi topladık, altın almaya geldik” dedi.
Kuyumcular, son iki haftada döviz bozdurup altın alımına yönelenlerin sayısında ciddi artış olduğunu aktardı. “Ev veya araç almak için altınını bozduranlar var ama genel tabloya baktığımızda insanlar altınını satmıyor, biriktiriyor. Şu anda piyasada neredeyse sadece alım var” yorumunu yaptılar.
“SATIŞ DEĞİL, SADECE ALIŞ VAR”
Kuyumcu esnafı, altının TL karşısında artan değerinin yatırımcı davranışını tamamen değiştirdiğini belirtiyor:
“Vatandaş satmak yerine bekliyor. Herkes, elindeki değeri korumak için altına yöneldi. Altının yükselişi Ayşe Teyze gibi küçük yatırımcıların da yüzünü güldürdü.”
TRAFİK ARTTI
Kuyumcukent’te faaliyet gösteren esnaflardan Nasri Amcalar, son bir ayda hareketliliğin yüzde 20 civarında arttığını belirtti. “Eylülden bu yana talep patladı. En çok gram altın, ajda bilezik ve burma bilezik tercih ediliyor. Bizim satış portföyümüz şu anda yarı yarıya: yüzde 50 alım, yüzde 50 satış. Bu yüzden arz tarafında ciddi bir sıkıntı yaşamıyoruz” dedi. Ayrıca gümüşe olan talebin de arttığını söyleyen Amcalar, “Altın alamayan gümüşe yöneliyor. Gümüş son dönemde en çok sorulan ürün haline geldi” ifadelerini kullandı.
Kapalıçarşı esnafı Engin Baş, vatandaşın artık dövize güvenmediğini vurguladı:
“İnsanlar Dolar ve Euro’sunu bozduruyor, doğrudan altına geçiyor. Bazı müşteriler ellerindeki tüm TL’yi toplayıp geliyor. İhtiyacı olan ev ya da araba alıyor, diğerleri altına yatırım yapıyor” dedi.
Kapalıçarşı esnafı ve altın piyasası uzmanı Hakkı Can Özdemir, vatandaşın yatırım tercihlerinde büyük bir yön değişimi yaşandığını söyledi:
“Artık insanların yüzde 90’ı altın alıyor, satmak isteyen neredeyse yok. Eylüle kadar piyasa dengedeydi ancak eylül sonrası altın fiyatlarındaki sert yükseliş, halkın alım yönlü ilgisini ciddi biçimde artırdı” dedi.
Özdemir, aynı dönemde üretimde yaşanan daralmanın da arz sıkıntısına yol açtığını belirtti:
“Üretim düşerken talep arttı, bu da altın piyasasında kıtlık oluşturdu. Küresel piyasalardaki ons altın artışıyla birlikte Türkiye’deki gram fiyatı da orantısız şekilde yükseldi. Şu anda Türkiye piyasasıyla dünya piyasası arasında kilogram başına 8 bin ila 8 bin 500 dolar fark var.”
“İKİ HAFTADIR 10 KAT FAZLA ALTIN SATIYORUZ”
Ekim ayının başından itibaren alım hacminin ciddi şekilde arttığını belirten Özdemir, “Son iki haftada satın aldığımız altının 10 ila 20 katı kadar satış yaptık. İnsanlar ellerindeki değerli eşyaları bozdurmuyor, aksine artırmaya çalışıyor. Gözlemlerimize göre, dövizden de ciddi bir kaçış var. Vatandaş dolar ve euro birikimini bozdurup altın ve gümüşe geçiyor” diye konuştu.
“Altının TL karşısındaki değer kazancı sayesinde Ayşe Teyze, Mehmet Amca gibi küçük yatırımcılar da kazanan tarafta yer aldı” diyen Özdemir, bu hareketliliğin kısa vadede durulmayacağını dile getirdi.
“İHTİYACI OLMAYAN SATMIYOR”
Özdemir’e göre şu anda piyasada altınını bozduranlar yalnızca mecbur kalanlar:
“İhtiyacı olmayan kimse elindeki altını satmıyor. Tasarrufu olsun olmasın herkes altına yatırım yapmanın bir yolunu buluyor. Altın alamayan gümüşe yöneliyor. Hatta kredi kartıyla yapılan altın alımları da ciddi şekilde arttı.”
Uzman, bu eğilimin kredi sistemine bile yansıdığını belirtti:
“Bazı vatandaşlar kredi kartı borçlarını altın üzerinden dengelemeye çalışıyor. Kimi ise borçlanarak altın alıp uzun vadede kazanç elde etmeyi hedefliyor. Ama genel tabloya baktığımızda, alımların yüzde 90’ı hâlâ nakit üzerinden gerçekleşiyor.”
“TALEP GÜÇLÜ AMA ARZ YETERSİZ”
Altın piyasasında oluşan dengesizliğin nedenine de değinen Özdemir, şunları söyledi: “Talep çok kuvvetli, fakat arz bu talebi karşılayacak kadar güçlü değil. Bazı günler elimizde satacak altın bile kalmıyor. En büyük neden ise Türkiye’ye ithal edilen altın miktarıyla, ülke içindeki talep arasındaki farkın büyümesi.”
UZMANLARDAN AYŞE TEYZE’YE “ALTIN” TAVSİYELERİ
Altın fiyatlarındaki hızlı yükseliş sonrası, yatırımcıların “şimdi alınır mı?” sorusu yeniden gündeme geldi. Uzmanlar, “Altın alımına koşmadan önce düşünün” uyarısında bulunuyor.
Ekonomi yorumcuları, “Bir iki ay içinde satmayı planlıyorsanız altın almayın. Ama uzun vadeli düşünüyorsanız, özellikle bir yıl ve üzeri tutacaksanız, kazanç potansiyeli yüksek” açıklamasında bulundu.
“FİYATLAR TAHMİN EDİLEMİYOR AMA YÜKSELİŞ DEVAM EDER”
Altın ve para piyasaları uzmanı Mehmet Ali Yıldırımtürk, piyasada öngörülemez bir döneme girildiğini belirtti. “Yıllar sonra, bu kadar belirsiz bir süreçle karşı karşıyayız. Daha önce ‘ons altın yıl sonunda en fazla 4 bin doları görür’ diyorduk, şimdi 5 bin dolara ulaşma ihtimali bile konuşuluyor. Fakat aynı zamanda 3 bin 700 dolara kadar bir düzeltme de mümkün. Yani teknik analizlerin güvenilirliği şu anda oldukça zayıf” dedi. Yıldırımtürk, gram altın için de çarpıcı değerlendirmelerde bulundu: “Yıl sonunda 5 bin 750 lira olur demiştik, ama dün 6 bin 20 liradan kapattık. Bugün Kapalıçarşı’da gram altın 6 bin 520 TL seviyesinde. Bu hızla giderse sene sonunda 7 bin TL’yi görmek şaşırtıcı olmaz.”
Uzman, piyasadaki alım-satım dengesizliğine de dikkat çekti: “1978’deki fiyat hareketine çok benzer bir dönem yaşıyoruz. O dönemde de herkes alıcıydı, kimse elindekini satmak istemiyordu. Şimdi de aynı tablo var. Vatandaşlar bankadaki dövizini çekip altına yöneliyor. Kâr amaçlı satış neredeyse sıfır.”
