Esnaf ve sanatkarların uzun süredir beklediği sosyal güvenlik reformu için geri sayım başladı. Hükümet kanadından gelen sinyaller, Bağ-Kur sigortalılarının emeklilik sürecini doğrudan etkileyecek prim indirimi düzenlemesi, Ankara kulislerinde yeniden hareketlendi. Yıllardır SSK'lı çalışanlara kıyasla daha uzun süre prim ödemek zorunda kalan Bağ-Kur'lular, sistemdeki eşitsizliğin giderilmesini talep ediyordu. Özellikle yüksek prim gün sayısı nedeniyle emekliliği geciken küçük esnaf ve çiftçiler için hazırlanan çalışma, mağduriyetleri gidermeyi amaçlıyor. Hayata geçmesi halinde binlerce kişiye erken emeklilik imkânı sağlayacak olan düzenleme, sosyal güvenlik sisteminde yeni bir denge kuracak.
Prim Eşitlemesi ve 1800 Gün Avantajı
Mevcut sistemde Bağ-Kur statüsündeki bir kişinin emekli olabilmesi için 9 bin gün prim ödemesi gerekiyor. Ancak SSK'lılarda bu süre 7 bin 200 gün olarak uygulanıyor. Hazırlıkları süren düzenlemeye göre Bağ-Kur’lular için emeklilikte aranan prim gün sayısının 9 binden 7 bin 200 güne düşürülmesi planlanıyor. Aradaki 1800 günlük farkın kapatılması, Bağ-Kur'luların yaklaşık 5 yıl daha erken emekli olabilmesinin önünü açacak. Böylece Bağ-Kur’lular, SSK’lılarla benzer şartlarda emeklilik hakkına kavuşacak. Yaş şartını tamamlayan sigortalılar, prim eksiği nedeniyle beklemek zorunda kalmadan emeklilik başvurusu yapabilecek. Bu değişiklik, yaklaşık 1 milyon küçük esnaf ve çiftçiyi kapsayacak şekilde planlanıyor.
Kapsam ve Yararlanma Şartları
Düzenlemenin detayları incelendiğinde, belirli bir kesimin öncelikli olduğu görülüyor. Düzenlemenin ilk etapta küçük esnaf ve çiftçileri kapsaması öngörülüyor. Basit usulde vergilendirilen veya çalışan sayısı az olan işletmeler hedef kitlede yer alıyor. Bakkal, berber, kasap, terzi gibi 10’dan az çalışanı bulunan iş yerleri ile kendi adına tarımsal faaliyette bulunan Bağ-Kur’luların öncelikli grupta yer alması bekleniyor. Kapsamın genişletilip genişletilmeyeceği yasa teklifinin Meclis’e sunulmasıyla netleşecek. Prim indirimi yaş şartını ortadan kaldırmıyor. 7 bin 200 günü tamamlayan Bağ-Kur’lular, sigorta başlangıç tarihine göre belirlenen yaş koşulunu da yerine getirmek zorunda olacak.
EYT'liler ve İhya İmkanı
Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesinden yararlanamayan Bağ-Kur'lular için de yeni bir fırsat doğuyor. 8 Eylül 1999’dan önce sigortalı olan Bağ-Kur’lular, EYT kapsamında yaş şartı aranmaksızın emeklilik hakkı elde edebiliyor. Yeni düzenleme hayata geçerse, bu gruptaki sigortalılar da 9 bin günü beklemeden 7 bin 200 günle emekli olabilecek. Ayrıca prim borcu nedeniyle günleri silinenler için ihya formülü devreye girecek. Prim borcu nedeniyle geçmişte Bağ-Kur kaydı silinen sigortalılar için ihya yolu açık kalacak. Bu kişiler, silinen süreleri borçlanarak yeniden kazanabilecek ve emeklilik hesabına dahil edebilecek.
Meclis Süreci ve Beklentiler
Yasal düzenlemenin ne zaman yürürlüğe gireceği merak konusu. Bağ-Kur prim indirimi düzenlemesinin 2026 yılı içinde yasalaşması hedefleniyor. Çalışmanın torba yasa kapsamında Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunulması ve komisyon sürecinin ardından Genel Kurul’da görüşülmesi bekleniyor. Milyonlarca esnaf, Meclis'ten çıkacak müjdeli haberi bekliyor.
