2021’in son çeyreğinde doğal gaz fiyatları arttı

“Öncelikle 2020 yılı Nisan ayında, yani pandemi sürecinde petrol fiyatlarındaki artışın negatife döndüğünü hatırlamalıyız. 2021 yılının son çeyreğinde Uzak Doğu’daki, özellikle Hindistan ve Çin’deki büyümenin etkisiyle ve buna bağlı olarak artan talep nedeniyle petrol ve doğal gaz fiyatlarında pozitif yönde bir hareket başladı.”

Petrol ve doğal gaz fiyatları arasında korelasyon yok

“An itibariyle petrol ve doğal gaz fiyatları arasındaki korelasyondan söz etmemizin olanağı bulunmamaktadır. Doğal gaz fiyatları megavat saat başına 73 ile 74 euro civarındadır. Önümüzdeki aylarda bu fiyatın artışı beklenmektedir. Gaz fiyatlarındaki artış bölgesel olarak değerlendirilebilir. Uzak Doğu’da, Pasifik’te, Avrupa’nın doğusunda farklılıklar göstermesinde krizden önce hiçbir sakınca yoktu. Fakat küresel aktörler spot sıvılaştırılmış doğal gazın yaygınlaşması neticesinde, Avrupa’nın farklı noktalarında yüzer enerji terminalleri sayesinde küresel bir pazar oluşturmayı başardılar.”

Uzak Doğu daha karlı hale geldi

“Daha önce Pasifik’teki tankerler, Atlantik bölgesine, Atlantik’teki tankerler ise Pasifik bölgesine sıvılaştırılmış doğal gaz taşıması yapmazlardı. Amerika Birleşik Devletleri’nin fiyatlarıyla Uzak Doğu’da sıvılaştırılmış doğal gaz satışı karlı bir hale geldiği için, Amerika Birleşik Devletleri, Avrupa yerine Uzak Doğu’ya sıvılaştırılmış doğal gaz satmayı tercih eder hale geldiler.”

Avrupa gaz sıkıntısı çekmeye başladı

“Bu uygulamanın bir sonucu olarak Avrupa ise gaz sıkıntısı çekmeye başladı. Avrupa’nın dört temel gaz arz noktası mevcuttur. Bu noktalardan ilki sıvılaştırılmış doğal gaz, bir diğeri Akdeniz’den İtalya üzerinden gelen Cezayir doğal gazı, bir diğeri ise Rus doğal gazı, sonuncu olarak ise Hollanda’daki doğal gaz sahalarıdır.”

Rusya gazı farklı bir güzergahtan satmaya başladı

“Rus doğal gazı, özellikle Ukrayna ile ilgili bir şey bir şey söylemek gerekirse; Rusya ve Ukrayna arasında son dönemde yaşanan 10 yıllık bir anlaşma vardı. 2009 yılında imzalanan bir transit anlaşması vardı. 2019 yılında bu anlaşma sona erdi. 2019 yılından sonra Rusya, Ukrayna’yı baypas etmek için Kuzey Akım 2 Projesi’nden gelen doğal gazı, mavi akımdan gelen gazı farklı bir güzergâhtan Avrupa’ya satmaya başladı.”

2022 Ocak'ta yoğun şekilde hissedilen bir kriz yaşadık

“Sonuç olarak acil ihtiyaç anında spot alımlarda megavat saat başına 73-74 euro olan doğal gazın fiyatı aylar itibariyle önümüzdeki aylarda daha da artacağı beklenmektedir. 2022 Ocak ayında ülkemizde yoğun bir şekilde hissedilen bir kriz daha yaşadık. Neydi bu kriz; ülkemiz kamuoyunu da çokça meşgul eden bu kriz aslında İran’ın teknik bir arıza nedeniyle doğal gazı kesmesinden kaynaklanan bir krizdi. Bu krizden sonra TEAS, İran kesintisini gerekçe göstererek ilk olarak fabrikaların doğal gazını %40 oranında azalttığını ve elektrik kesintisi uygulamalarına gideceğini belirtti.”

Bu krizi fırsata çevirebilir miyiz?

“Organize sanayi bölgelerindeki elektrik kesintisi uygulamaları aslında ülkemiz sanayisi açısından oldukça olumsuz bir sonuç ortaya çıkarttı. Fakat biz bu krizi bir fırsata dönüştürebilir miyiz? Öncelikle bunu tartışmamız gerekir. Aslında ithal enerji kaynaklarına bağlı enerji politikalarını terk edip yeni ve yenilebilir enerji kaynaklarına bağlı politikalar izleyebilmemiz için, politika değişikliğine gidebilmemiz bir fırsat olarak karşımıza çıkmaktadır.”

Yenilenebilir enerjinin payı arttırılmalı

“Bunun için yapacağımız yol haritası ise yenilebilir enerji kaynaklarından elektrik enerjisi üretiminin payının muhakkak suretle arttırılması için gerekli önlemlerin alınması şeklinde olacaktır. Yenilebilir enerji kaynaklarından elektrik enerjisi üreten sistemlerin yerli ve milli olanaklarla imalatını yapmamız ve bu konuda da bir sanayileşme modeli kapsamında bunları gerçekleştirmemiz ülkemizin istihdamı açısından da çok faydalı olacaktır.”

İhtisas gümrükleri oluşturulmalı

“Ayrıca yenilebilir enerji kaynaklarından elektrik enerjisi üreten, Uzak Doğu’nun düşük kaliteli ürünlerini hiçbir denetim mekanizmasına tabi olmadan doğrudan ülkemize gelmesini engellemek şeklinde olacaktır. Bu durumun önüne geçebilmek için muhakkak suretle ülkemizde ihtisas gümrüklerinin oluşturulmasının milli ekonomimiz açısından faydası olacağı tartışma götürmez bir gerçektir.”

Şartlar sağlanırsa yenilenebilir enerji yaygınlaşır

“Güneş enerjisinden sıcak su elde etmek için kullandığımız termal uygulamaları desteklediğimizde sıcak su eldesi için fosil kökenli yakıt kullanımımızı minimuma indireceğimiz aşikârdır. Halkımızın temiz enerjiye ulaşımı konusunda çok düşük maliyetli kredilere erişim sağlandığı takdirde yenilebilir enerji kaynaklarından elektrik üreten sistemleri yaygınlaştıracağımız yine aşikâr olarak karışımıza çıkmaktadır.”

Enerji kooperatifleri…

“Çok önemli bir konu ise; ülkemizin dışa bağımlılığını önemli ölçüde azaltabilmek için yenilebilir enerji kaynaklarından elektrik enerjisi üreten enerji kooperatiflerini yaygınlaştırmamızla olacaktır. Enerji kooperatiflerini yaygınlaştırarak enerjinin tüketildiği yerde üretilmesiyle iletim kayıplarının azaltılması, halkın ekonomiye katılımı ve enerji konusunda söz sahibi olması, enerjide tekelleşmenin önüne geçilmesi uzun vadede rekabet ortamının oluşturulması, sermayenin tabana yayılması, bölgesel kalkınmanın sağlanması, çevreye sağlayacağı önemli katkıların yanı sıra sürdürebilirliği tesis edebilmek için enerji kooperatifleri derdimize derman olacaktır.”

Sürdürebilirlik insanoğlunun nesli için tartışma götürmez bir gerçek

“Sürdürebilirlik; var olan kaynakların gelecek nesillere yetecek biçimde kullanılmasıdır. Aynı zamanda bir başka değişle sürdürebilirlik üretebilme yeteneğinin yakın gelecekte korunmasıdır. Sürdürebilirlik aslında insanoğlunun nesli için tartışma götürmez bir gerçektir. Sürdürebilirlik yaşam kalitesini düşürmeden düşünce tarzında değişiklik gerektiren bir kavramdır. Evlerimizde kullandığımız cihazları yenilerken enerji verimli cihazları tercih ederek, küresel ısınmaya karşı bireysel savaş açabilir ve sürdürebilir yaşama katkı sağlayabiliriz.”

İnsanoğlu alışkanlıklarından vazgeçmeli

“Enerjiye erişim en temel insan hakkıdır. Bu gerek bizim gerekse de gelecek nesillerimizin en doğal hakkıdır. Dünyada insanoğlunun yaşamını sürdürebilmesi için, geleceği için, sürdürülebilirliği tesis etmesi şarttır. Mevcut bakış açımıza geldiğimiz noktada küresel ısınma, artan çevre felaketleri gibi doğa olayları çok sık karşılaştığımız süreçler haline gelmiştir. İnsanoğlu dünyada yaşamını sürdürmek istiyorsa alışkanlıklarından vazgeçmek zorundadır.”

Kaynaklar dikkatli ve tasarruflu kullanılmalı

“İnsanoğlunun yaşadığı gezegen olan dünyayı koruyabilmek ve sürdürülebilirliği temin edebilmek için enerjinin suyun ve besin kaynaklarımızın son derece dikkatli ve tasarruflu kullanılması gerekmektedir. Küresel ısınmaya yol açan karbondioksit, su buharı, azot oksit ve florokarbon karbon gazlarının atmosferdeki miktarının azaltılması günümüzde pek çok mühendislik disiplinin temel araştırma konuları haline gelmektedir. Karbondioksit miktarını azaltabilmek için yerli ve yenilebilir enerji kaynaklarının kullanılması, enerji verimliliği ve enerji tasarrufu bizim ana üçlü enerji politikamız olmak zorundadır. Gelin hep birlikte tüketim alışkanlıklarımızı değiştirelim. Hem biz hem de ülkemiz kazansın.”