Sui Generis; kendine özgü demek. Bu tiyatroda yapılan bütün işler herkesin emeği ile gönüllü olarak ortaya çıkıyor. Dekorundan kostümüne, davetiyelerin dağıtılmasından, temizliğine kadar. Kısacası her şeyiyle gönlümüzü ortaya koyuyoruz. İşte bunun için ‘kendine özgü’ ismi bizi yansıtıyor.
Sui Generis Tiyatro, 2009 yılında Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi çatısı altında kurulmuştur. Uzun zamandan beri olmasını istediğim bir oluşumdu. Arkadaşlarıma bunun fikrini açtığımda onlar da benim gibi çok heyecanlandılar. Hayatın hukuku ile uğraşacak olan biz hukukçular, sahneden de birtakım sözümüz olduğunu duyurmak istedik. Benim önderliğimde, yaklaşık dokuz tane daha arkadaşım bu misyonla Sui Generis Tiyatro’yu oluşturduk. İsmi bizim için çok anlamlı. Sui Generis; kendine özgü demek. Bu tiyatroda yapılan bütün işler herkesin emeği ile gönüllü olarak ortaya çıkıyor. Dekorundan kostümüne, davetiyelerin dağıtılmasından, temizliğine kadar. Kısacası her şeyiyle gönlümüzü ortaya koyuyoruz. İşte bunun için ‘kendine özgü’ ismi bizi yansıtıyor.
İLK OYUN 2009 YILINDA
2009 yılında ilk oyunumuz olan ‘Ceza Kanunu’nu sergiledik. İbnürrefik Ahmet Nuri Sekizinci’nin bir eseri olan Ceza Kanunu, bir dolantı komedisidir. İlk oyunumuzu izleyen seyircilerimiz hayrete düştüler. İmkansızlıkların içerisinden ortaya çıkan bir oyun; Ceza Kanunu. Yönetmenliğini benim ve arkadaşlarımın üstlendiği Ceza Kanunu, aslında zor bir oyundu. Fakat biz azmimizle bu oyunu başarılı bir şekilde seyirci ile buluşturduk. Ardından Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları sanatçısı Hakkı Kuş ile tanıştık. Bizimle olmasını ve ekibimizle çalışmasını istedik. Bizi kırmadı ve bizimle çalışmayı kabul etti. Bizim için büyük bir onurdu. Hemen çalışmalara başladık. İkinci oyunumuz olan Gözlerimi Kaparım Vazifemi Yaparım adlı oyunu çalışmaya başladık. Harika bir prömiyer gerçekleştirdik. Bu oyunumuzla Ankara, Afyon, Manisa turneleri gerçekleştirdik. Tamamı hukukçulardan oluşan tiyatro grubumuz artık sadece Eskişehir’de değil tüm Türkiye’de tanınır hale gelmişti. Bu oyunumuzu usta oyuncu Ferhan Şensoy’un bir eseri olan Kahraman Bakkal Süpermarkete Karşı adlı oyun takip etti. Yönetmen koltuğunda yine usta sanatçı Hakkı Kuş vardı. Bu oyunla Direklerarası Seyircileri platformundan ‘Umut Vaad Eden Tiyatro Grubu’ ödülüne layık görüldük.
ÖDÜLLER GELMEYE BAŞLADI
Ekibimize oyunculuk ödülleri de gelmeye başladı. Eskişehir’in bizi sahiplenmiş olması ve ardı ardına ödüllerin geliyor olması üzerimizdeki yükü biraz daha arttırmaya başlamıştı. Bundan sonra Aziz Nesin’in öykülerinden uyarlamayı Hakkı Kuş’un yaptığı Azizim Aziz adlı oyunumuz geldi. Eskişehir’de yer alan bütün salonlarda bu oyunumuzu oynadık. Bir sürü yardım faaliyetleri kapsamında grubumuz oyunlar oynadı. Bu oyun sonrasında çok farklı bir tarzı olan, Dar Ayakkabıyla Yaşamak adlı oyunumuzu sergiledik. Bu oyunun da yönetmenliğini Hakkı Kuş gerçekleştirdi. Bu oyundaki başarımdan ötürü Direklerarası Seyircileri platformundan En İyi Erkek oyuncu ödülüne layık görüldüm. Benim için tarifi mümkün olmayan bir duygu. Dar Ayakkabıyla Yaşamak sezonunu da başarılı bir şekilde kapattıktan sonra, önümüzdeki sezona ne yapacağımızın çalışmalarına başladık. Yeni sezon için Hristo Boytchev’in Albayın Karısı adlı oyununa çalışmaya başladık. Değişik dekor anlayışı ve ışık tasarımı ile Hakkı Kuş yönetmenlik koltuğundaydı. Yine bu oyunla ekip arkadaşlarım ödüllere layık görüldüler. Bu oyundan sonra Sui Generis, ilk defa farklı bir yönetmenle çalıştığı Zoraki Tabip adlı oyununu seyirci ile buluşturdu. Oyunun yönetmenliğini Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları sanatçılarından İsmail Dündar üstlendi. Bu oyunumuzla Manisa/Salihli ve Giresun turnelerimizi gerçekleştirdik. Yine oyunumuzda yer alan ekip arkadaşlarımız ödül aldılar. Bunları söylemek benim için onur ve guru verici bir durum. Yıllar önce oluşturmuş olduğun bir grubun böylesine başarılı işlere imza atması beni heyecanlandırıyor. Zoraki Tabip adlı oyunumuz sonrasında, geçen sezonun prömiyerini yaptığımız ve bu sezonda da oynamaya devam ettiğimiz Şenlik Çıkmazı adlı oyunumuz seyirci ile buluştu. Şenlik Çıkmazı oyunumuzun yönetmenliğini Şehir Tiyatroları’nın başarılı oyuncularından Yalçın Özen üstlendi. Bu oyun sonrasında Milli Mücadeleyi anlatan ‘Cevahir’ oyunumuzla seyircimizin karşısına çıktık. Milli değerlerimizi, milli duygularla sahneden seyircilerimizle paylaştık.
10. YILDA PRODÜKSİYON BİR OYUN
Tiyatro oyunumuz ’12 Öfkeli’ zor bir oyun. 1957 yapımı bir filmden esinlenerek tiyatro metnine uyarlanan oyun yönetmenimiz tarafından farklı bir yorumlama yöntemiyle tiyatro sahnesine taşındı. Zekasına ve bilgisine güvendiğim bir insan Hakkı Kuş. Yönetmenliği Şehir Tiyatroları’nın köklü oyuncularından Hakkı Kuş yönetmenliğinde sahneye taşındı. Gerçekten Türkiye’de tek diyebileceğimiz bir ’12 Öfkeli’ oyunu çıktı karşımıza. Görselliği güçlü bir oyun oldu, 12 Öfkeli. Sahnedeki üçgen masa, sahnenin beyaz perdelerle kaplanmış olması ve her şeyin beyaz olması etkili ve akılda kalan bir durumdu. Üçgen masanın altında söz konusu yargılamanın süjesi olan küçük çocuğun görünüyor olması. Tuvalet sahnelerinin masadan çıkan pisuar, lavabo ve klozetle betimlenmesi ve gösterilmesi oyuna güçlü bir izlenirlik katmıştır. Söz konusu oyunla birden fazla ödül kazandık. Aynı zamanda, birden fazla şehri gezme fırsatı yakaladık. Gerçekten 10. Yılımıza yakışır bir oyun oldu.
TÜRKİYE’DE BİR İLK OLAN…
Birbirinden değerli yönetmenlerle çalışmanın verdiği keyif tarif edilemez. Hepsine ayrı ayrı teşekkür ediyorum. Gönüllerini ortaya koyarak bizlerle birlikte olmaları takdirlerin en büyüğü belki de. Onlar işlerini gerçekten çok iyi yapıyorlar. Bunları bizlerle birlikte paylaştıkları için de onlara minnettarız. Bunun ötesinde akşamdan başlayıp geceye kadar süren provalarda emek veren değerli ekip arkadaşlarımı da kutluyorum. Mezun olanlara, şu anda çalışanlara ve hep bizimle olan değerli Hocamız Prof. Dr. Elif Uzun’a (biz ona Sui Generis Tiyatro’nun annesi diyoruz) teşekkürlerimi sunuyorum. Her zaman diyorum; Sui Generis büyük bir aile. Aile olma bilincini taşıyan bizler, bu ekibi daha da ileri götürmeye devam edeceğiz. Bu konuda bizlerden desteğini esirgemeyen bugüne kadar görev yapmış bütün Anadolu Üniversitesi Rektörlerine, şu anki Rektör Hocamız Sayın Prof. Dr. Fuat Erdal’a teşekkürü bir borç biliriz. Aynı zamanda Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi önceki Dekan Hocalarımız Sayın Prof. Dr. Nüvit Gerek’e, Prof. Dr. Ufuk Aydın’a ve şu anki Dekan Hocamız Sayın Prof. Dr. Recai Dönmez’e bütün ekip arkadaşlarımız adına teşekkür ediyoruz. Bizlere güvendiler ve Türkiye’de bir ilk olan hukukçuların oluşturduğu bu topluluğa sahip çıktılar.
FARKINDALIK ÖDÜLÜ’NE LAYIK GÖRÜLDÜ
Sui Generis Tiyatro, pandemi dönemini de boş geçirmedi ve ödülle taçlandırdı. 3 Aralık Dünya Engelliler günü kapsamında neler yapabilirim diye düşünmeye başladım. Kuru kuru bir basın açıklaması artık yetersiz kalıyordu. Engelli bireylerin sorunlarının ülkemizde kanıksandığı, farklı bir çalışmanın olması gerekiyordu. Bir oyunu sırf engelli bireylerimize oynayalım istedim. Bu fikri yönetmenimiz Hakkı Kuş ile paylaştığımda hemen kolları sıvadı. Sonrasında ekiple paylaştığımda hemen projeyi sahiplendiler ve başladık projeyi ilerletmeye. Ama bu nasıl olacaktı? Salonlardaki teknik imkansızlıklar, merdivenlerin olması hepsi karşımızda bir sorundu. Aynı zamanda sadece bedensel engelliler değil, bütün engelli bireylerine hitap etmemiz gerekiyordu. Bununla ilgili Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Özel Gereksinimliler Şube Müdürlüğü ile görüşme gerçekleştirdim. Projeyi anlattım. Sağ olsun onlar da projeye sahip çıktılar. Engelli bireylerin salona getirilmesi işini Büyükşehir Belediyesi üstlendi. Sonrasında GÖRSEM ile bir görüşme gerçekleştirdim. Görme engelli bireylere ulaşmada bana yardımcı oldular. Salonda ilk sıralar tamamen onlara ayrıldı. Hemen önlerinde bedensel engelliler için ayrıca bir yer oluşturuldu.
EKİP OLARAK ÇOK MUTLUYUZ
Sıra geldi işitme engellilere. Onlar içinde işaret dili tercümesi gerçekleşmesi gerekiyordu. İlimizde işaret Dili tercümanlığını başarılı bir gerçekleştiren ve Odunpazarı Belediyesi’nde çalışan Kadir Demir ve Eskişehir Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü’nde çalışan Esra Karadağ ile görüşme gerçekleştirdim. Projeyi anlattım. Çok heyecanlandılar. Birden fazla çeviri yaptıklarını fakat tiyatroyu çevirmediklerini söylediler. Beraberce bir kere prova aldık. Harika bir iş çıkardılar. Eş zamanlı olarak bir çeviri gerçekleştirdik. Oyun başlamadan yarım saat önce görme engelli bireylerimiz için sahneden dekorun betimlemesi gerçekleştirildi. Sahnedeki bütün objelere dokunan görme engelli bireylerin heyecanı mutluluk vericiydi. Detaylı bir betimleme yapıldıktan sonra oyunumuz başladı. Salon tam anlamıyla engelsiz’di. Engelleri tam anlamıyla kaldırmıştık. Down sendromlu arkadaşlarımız da bizlerle birlikteydi. İnanamazsınız belki ama salonda çıt yoktu. Tüm herkes her şeyiyle oyuna konsantre olmuştu. Oyun bittikten sonraki ekibimizin gururu yüzlerine yansımıştı. Gerçekten çok mutluyduk. Çünkü bütün engelli bireylerimize engelin sadece kafada bir takıntı olduğunu göstermiştir. ENGEL olmadığını anlattık. Oyun sonrasında sohbetlerimi gerçekleştirdik. Karakterlerimizi tekrar tekrar çözümledik. Her şeyiyle örnek alınması gereken bir geceydi. Böylesine iyi planlanmış bir gece Engelsiz Sanat Birliği’nden ‘Farkındalık Yaratan Tiyatro’ ödülünü bizlere getirdi. Ekip olarak çok mutluyuz.
ÇOK GÜZEL PROJELER GELECEK
Pandemi öncesinde repertuarımız konusunda çalışma yapmıştık. Ancak pandemi her şeyi alt üst etti. Onun için tekrar toplanmamız gerekecek. Çok güzel ve farkındalık yaratacak projeler gelecek. Hiç merak etmeyin. Sui Generis Tiyatro’yu Instagram, Facebook, Twitter üzerinden takip etmeyi unutmayınız.
