Eskişehir’de bulunan Porsuk, Dodurga, İnönü, Kunduzlar ve Çatören barajları azalan su oranları ile dikkat çekiyor. Devlet Su İşleri 3. Bölge Müdürlüğü’nden, Merve Akman’a gönderilen güncel verilere göre kış aylarında yeterli yağış olmadığı takdirde 2021 yılında kısıtlı sulamaya gidilecek.
Devlet Su İşleri 3. Bölge Müdürlüğü’nün açıklamasının tamamı şu şekilde;
"Eskişehir ilinde bulunan Porsuk, Dodurga, İnönü, Kunduzlar ve Çatören barajları Eskişehir, İnönü, Kuzfındık ve Seyitgazi sulamalarına su sağlamaktadır. Bunlardan Porsuk barajı Eskişehir sulamasında sulamaya açılan 166000 dekara, Dodurga Barajı İnönü Sulamasında 18500 dekara, AşağıKuzfındık Barajı Kuzfındık Sulamasında 21790 dekar, Çatören ve Kunduzlar barajları ise Seyitgazi sulamasında net 130000 dekar alana su temin etmektedirler.
İlimizin yağışı az bir bölgede bulunması nedeniyle sulama amaçlı barajlarda su depolanması büyük önem arz etmektedir. Kurak geçen yıllarda barajlara yeterli su gelmemekte; bu da sulamada sıkıntılara neden olmaktadır.
Eskişehir Sulamasına su sağlayan Porsuk Barajı 454 milyon m³ işletme hacmine sahip olan barajın 11.09.2020 tarihi itibariyle durumu incelendiğinde; aktif hacim 147,9 milyon m³ su bulunduğu görülmekte olup barajın % 34’ü dolu durumdadır. 11.09.2019 tarihinde ise bu barajda aktif hacim 169,3 milyon m³ su bulunmakta, bu da % 39 doluluk oranına tekabül etmektedir. Geçen yıla göre doluluk oranı düşük durumda olduğu görülmektedir.
Porsuk Barajının amacı öncelikli olarak Eskişehir ilinin içme ve kullanma suyu ihtiyacının karşılanması, Eskişehir ilinin taşkınlardan korunması, sulama ve enerjidir. Bu amaçlara göre hisse yüzdeleri ise % 21 içme suyu, % 36 sulama, % 28 taşkın koruma ve % 15 enerji olarak belirlenmiştir. Eskişehir Sulaması klasik sistem olup, 1958 yılında işletmeye açılmış bu nedenle kapalı sulama sistemine geçilmesi konusunda çalışmalara devam edilmektedir.
Eskişehir ilinin içme ve kullanma suyu ile Eskişehir Sulamasının sulama suyu ihtiyacı yıllık ortalama 175-180 milyon m³ civarındadır. Porsuk Barajında bugün itibariyle mevcut bulunan suyun Eskişehir Sulamasının su ihtiyacı ve Eskişehir İlinin içme ve kullanma suyu ihtiyacı göz önüne alınarak değerlendirme yapıldığında, ilave sahaların sulanması için ayrıca su takviyesi yapılması bugün itibari ile mümkün görülmemektedir. Sulama sezonu başlangıcı olan 15.04.2021 tarihinde barajın doluluk oranına göre yapılacak değerlendirme daha sağlıklı olacaktır.
Sonuç olarak; Porsuk Barajından Porsuk Çayı yatağına sulama suyu verilmesi taleplerinin karşılanması barajdaki doluluk oranına göre değerlendirildiğinden çiftçilerimizin buna göre davranarak ürün planlamaları yapmaları, büyük çaplı ekim yapmamaları, su ihtiyacı fazla olan bitkilerin ekilmemesi veya ektirilmemesi gerekmektedir. Konunun tüm sulayıcılara ve su kullanıcı örgütlerine ekim öncesi gerekli duyurular Valilikler, Kaymakamlıklar, İl, İlçe Tarım ve Orman Müdürlüklerine, Belediye Başkanlıklarına, Ziraat Odalarına, Muhtarlıklara bildirilmektedir.
DSİ tarafından yapılan bu bildirimlerin dikkate alınması büyük önem arz etmektedir.
Seyitgazi ovasını sulayan barajlarımızdan Kunduzlar barajının max. hacmi 22 milyon m³ olup 11.09.2020 tarihi itibariyle 2,08 milyon m³ su bulunmaktadır. Buna göre barajın % 10’u dolu durumdadır. Geçen yıl bu barajda aynı tarihte 2,8 milyon m³ su vardı.
Seyitgazi sulamasında su kaynağı olarak kullanılan diğer baraj olan Çatören barajında 2,4 milyon m³ su mevcut olup, barajın 42 milyon m³ olan maximum işletme hacmine göre % 6,3’ü dolu bulunmaktadır. Geçen yıl aynı tarihte bu barajda 7,5 milyon m³ su mevcuttu.
İnönü sulamasına su sağlayan Dodurga Barajında 11.09.2020 tarihinde 0,6 milyon m³ su bulunmakta olup max. hacim olan 19 milyon m³’e göre doluluk oranı % 3,2’dir. Geçen yıl aynı tarihte bu barajda yine 1,5 milyon m³ su mevcuttu.
Kuzfındık sulamasına su sağlayan Aşağı Kuzfındık Barajında 11.09.2020 tarihinde 2,7 milyon m³ su bulunmakta olup max. hacim olan 21 milyon m³’e göre doluluk oranı % 13,4’dür. Geçen yıl aynı tarihte bu barajda yine 4,9 milyon m³ su mevcuttu.
Yukarıda açıklanan bilgiler ışığında 2020 yılı sulama sezonunda Eskişehir ilindeki sulama birliklerinin sulama sahalarında çiftçilik yapan vatandaşlarımız herhangi bir sulama sıkıntısı, ürün kaybı vs. yaşamamıştır. Eskişehir ilindeki barajların 11.09.2020 tarihi itibari ile doluluk oranları incelendiğinde 2021 yılında kısıtlı sulama yapılabileceği öngörülmektedir. Ancak, nihai değerlendirme kış döneminin ne kadar yağışlı geçeceği görüldükten sonra yapılabilir.
Bu nedenle; Porsuk, Dodurga, Kunduzlar, Çatören ve Aşağı Kuzfındık Barajlarında mevcut suyun sulama suyu ihtiyacını karşılayıp karşılayamayacağı konusunu bugün itibari ile değerlendirmek yanlış olur.
Ayrıca; Eskişehir İli dahilinde yer alan 24 adet gölet bulunmakta olup, göletlerdeki doluluk oranı da barajlardaki su durumu ile aynı vaziyette seyretmektedir."
Haber-Merve AKMAN
